ၵၢၼ်ၵပ်းသၢၼ်ေၶႃႈမုၼ်းသႅၼ်းလူင် ဢၼ်ႁူမ်ႈပႃးၶူိဝ်းၶႆၢႇၶွမ်ႇၽိဝ်ႇတူိဝ်ႇတင်းၼမ်
ၵပ်းၵႆၢႇပွင်ႇထုိင်ဢွင်ႈေၶႃႈမုၼ်းၵူႊတီႈတီႈတူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉၼၼ့်ယဝ့်။
“ၶူိဝ်းၶႆၢႇ” ဢၼ်ဝႃႈၼၼ့်သမ့် ပွင်ႇဝႃႈ -
႑.ၵၢၼ်ဢၼ်မီးၶွမ်ႇၽိဝ်ႇတူိဝ်ႇ 2ၶူိင်ႈၶိုၼ်ႈၵႂႃႇမီးၵၢၼ်ၵပ်းၵႆၢႇဢဝ်သႆၢေၶးပူိၼ်ႊ သိုပ်ႇၶဝ်ႈ တၢင်းသုိဝ်ႈႄလႈ သႆၢၾူၼ်းသိုပ်ႇတၢင်းဢွမ်ႈ(တၢင်းၵူူတ့်)ဝႆ့၊ ႒.မီးၽူႈၸႂ်ႉၶွမ်ႇၽိဝ်ႇတူိဝ်ႇ ႓.မီးလွင်ႈပိၼ်ႇထႆႇေတႃႉသူင်ႇေၶႃႈမုၼ်းၼႂ်းဝူုင်ႈႄၵႈၵၼ် ၼၼ့်ယဝ့်။
ၵွပ်ႈၼၼ်ဢိၼ်ႇတူိဝ်ႇၼႅတ့် ၸုိင်ပဵၼ်ဢွင်ႈႁူမ်ႈ ေၶႃႈမုၼ်းၶၢဝ်ႇသၢၼ်လူင်တင်းလႆၢ
ဢၼ်လုၵ့်တီႈၵူႊတီႈၵူႊလႅၼ်ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၵူႊတၢင်းႁူႉ ၵူႊၾႆၢႇ တင်းလွင်ႈမူၼ်ႊသူိဝ်း
ပႆၢးမွၼ်း ပႆၢးႁူႉႁၼ် ပႆၢးမၢၵ်ႈမီး ၵူႊၸူိဝ့်ၵူႊပူိင်။
လွင်ႈတၢင်းဢိၼ်ႇတူိဝ်ႇၼႅတ့်ပဵၼ်တီႈသူင်ၵျၱိၵ်ႈႄၽႈလႆၢၼၼ့် ၵွပ်ႈပူိဝ်ႈဝႃႈ -
႑.ၵၢၼ်သုိဝ်ႇသၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇၼူိဝ်ဢိၼ်ႇတူိဝ်ႇၼႅတ့် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈမၵ်းၶၼ်ႈသင်၊ ၶွမ်ႇၽိဝ်ႇတူိဝ်ႇၸူိဝ်းဢၼ်ပူိင်ႁဵတ်းၵၢၼ်(application) ဢမ်ႇမူိၼ်ၵၼ်ေၵႃႈ
သုိ်ဝ်ႇသၢၼ်ၵပ်းၵႆၢႇၵၼ်လႆႈ။ ႒.ဢိၼ်ႇတူိဝ်ႇၼႅတ့်ဢမ်ႇမၵ်းၶၼ်ႈလွင်ႈၶၢဝ်းတၢင်းၵႆၸမ်၊ ဢမ်ႇဝႃႈယူႇၼႂ်းႁူိၼ်း
ၼႂ်းတူိၵ်ႈလဵဝ်ၵၼ်၊ ႁၢင်ႇၵၼ်ပဵၼ်လႆၢၵုၼ်လႆၢပၢင်ႇလႆၢႇလႆၢမူိင်း၊ ယၢၼ်ၵႆ
တၢၼ်ႇႁုိဝ်ေၵႃႈ ၸၢင်ႈသူင်ႇေၶႃႈမုၼ်းထိုင်ၵၼ်လႆႈ။ ႓.ဢိၼ်ႇတူိဝ်ႇၼႅတ့်ဢမ်ႇမၵ်းၶၼ်ႈ ၾၢင်ႁၢင်ႈေၶႃႈမုၼ်း၊မီးတင်းေၶႃႈမုၼ်းဢၼ်
ပဵၼ်ေၶႃႈၵႂၢမ်း၊ မီးတင်းတီႈပဵၼ်မီႇၻီႇယႃႇလၢၵ်ႇလႆၢ(multi media)၊ မီးႁၢင်ႊတူင့်ၼိုင်၊ မီးသဵင် ႄတႇၵႂႃႇၸူိဝ်းၼႆ့ယဝ့်။ ေၶႃႈၵႂၢမ်းတၢင်ႇၸူိဝ်းဢၼ်ႁွင့်တီႈပွင်ႇဢိၼ်ႇတူိဝ်ႇၼႅတ့်ပဵၼ်
Information Superhighway ႄလႈ Cyberspace